Mijn eerste blog verscheen een half jaar geleden, toen ons nieuwe Kabinet een minimalisering van de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking (OSW) aankondigde. Het boek De puzzel van Wajir gaat over mijn public health werk in ontwikkelingslanden. Maar vanwege de alarmerende veranderingen in onze nationale politiek, schreef ik de eerste blogs over het belang van OSW in het algemeen. Al gauw bleek dat veel rijke landen OSW afbouwen.
Zo vertelde ik in de derde blog over het besluit van het duo Trump/Musk om USAID nagenoeg op te heffen. In de volgende blog keek ik hoe kolonialisme en neokapitalisme onze omgang met arme landen nog steeds bepaalde. En in mijn vorige blog (nr 5) legde ik het verband tussen het win-win beleid van onze regering en de vaak funeste gevolgen daarvan voor het partnerland: vergroting van de kloof tussen rijk en arm, effecten van klimaatverandering en migratie.
In deze 6e Blog toch weer even terug naar public health. In de NRC van 29 maart las ik een hoopgevend artikel. Een meerjarig onderzoek door het nationale Malaria Research Centrum van Mali heeft een spectaculair verbeterd vaccin heeft opgeleverd. Dat dit ontwikkelingsland hier in investeerde is begrijpelijk, want malaria is er de meest voorkomende ziekte, vooral bij kinderen. (Van de ongeveer 8 miljoen malaria patiënten elk jaar, stierf tot nu toe 24,4 % van de besmette kinderen.) De London School of Hygiene and Tropical Medicine droeg bij aan deze studie en ook het Radboud UMC in Nijmegen werkt samen met de Malinese onderzoekers. Nadat de WHO het vaccin goedkeurde, beginnen nu, o.a. in de Malinese gezondheidszorg, vaccinatiecampagnes ter preventie van deze ziekte.
Mooi, want een arm Afrikaans land werd hier leidend in het helpen oplossen van een mondiaal probleem. Tot nu toe waren het nog vooral de Westerse humanitaire hulp, kennis en technologie die ingezet werden voor het redden van levens in de armste landen. In landen als India heerst nog veel armoede bij een forse bevolkingsgroei. Daar kunnen dan nu veel kinderlevens gered worden. Maar vaccinatie of voedselhulp verbetert niet automatisch ook hun levenskwaliteit. (In het eerste hoofdstuk van mijn boek leg ik het fenomeen van De Demografische Valkuil uit.) WHO definieert gezondheid als “… niet slechts de afwezigheid van ziekte of gebreken.” De uitdaging van die landen om hun jongeren een levensperspectief te bieden, is gigantisch. In Mali is meer dan 50% van de bevolking jonger dan 18 jaar.
Als wij alleen maar aan donatie-acties bijdragen bij plotseling extreem menselijk lijden in verre landen, dan blijven de lange termijn gevolgen zich opstapelen; voor die mensen in nood, maar ook voor onszelf. Dat geldt voor pandemieën en klimaatcatastrofes, voor internationale strijd om kostbare mineralen, en voor oorlogen, zoals in Gaza en Sudan. Als we onze ogen sluiten voor de diepere oorzaken van deze “verweg-problemen”, gaan ook wij hier in Nederland steeds meer geconfronteerd worden met de gevolgen. Dan zullen er steeds meer economische-, klimaat- en oorlogsvluchtelingen onze kant opkomen.
Een mondiale langetermijnvisie is dus nodig. In 1945, direct na de tweede wereldoorlog hadden Europa en Amerika de Verenigde Naties (VN) opgericht. Het doel was niet alleen om nieuwe oorlogen te voorkomen door een gezamenlijke controle van het mondiale machtsevenwicht, maar ook om internationale samenwerking te stimuleren. Want duurzame vredesorde “kan niet alleen op veiligheid en economie gebaseerd zijn, maar vereist ook een sterke relatie tussen volkeren en begrip tussen mensen.” Maar in De Groene van 24 april las ik hoe het Westen tegen het eind van de tachtiger jaren in slaap was gesukkeld door het “vredesdividend”. Omdat de urgentie niet meer gevoeld werd, investeerden de rijke landen niet meer in in die relatie met andere volkeren.
Nu, na een paar decennia van kortzichtige, nationalistische en etnocentrische geopolitiek, plus opnieuw onrust over de bedreigde wereldvrede, is het hoog tijd dat we meer gaan doen dan crisismanagement van uitdagingen als migratie en klimaatverandering.
De hervorming van multilaterale organisaties zoals de VN zou al helpen voor een effectiever mondiaal beleid. En als wij meer gelijkwaardig gaan samenwerken met Afrika, helpt dat om de jongeren daar een perspectief te bieden. Als migranten zullen ze dan ook meer gewaardeerd worden in snel vergrijzende landen zoals Nederland en China. Dit laatste land zet daar al op in.
Frank Terwindt
Lees ook de vorige artikelen:
1 Deltawerken slopen? Waarom oude lessen blijven tellen
2 Nederland eerst: een gemiste kans?
3 Kind met het waswater wegspoelen?
4 Kolonialisme als inspiratie
5 Afrika in de knel
